Pleśń w doniczce – skąd się bierze i jak ją zwalczyć?

Pleśń w doniczce to spory problem – nie dość, że wygląda nieestetycznie, to jeszcze może zaszkodzić zarówno Tobie, jak i roślinom. W tym artykule dowiesz się, skąd bierze się nalot na podłożu, czy zawsze jest groźny i jak skutecznie się go pozbyć.

Pleśń w doniczce – co warto wiedzieć?

1. Choć pleśń na ziemi w doniczce to powszechny problem, nie należy go bagatelizować – psuje estetykę domowej zieleni, szkodzi zdrowiu oraz osłabia wzrost i rozwój roślin.
2. W walce z pleśniejącym podłożem pomocne mogą okazać się domowe sposoby z wykorzystaniem cynamonu czy czosnku lub specjalistyczne środki ochrony roślin o działaniu grzybobójczym i odkażającym.
3. Pleśń nie będzie pojawiać się w Twoich doniczkach, jeśli zadbasz o dobre warunki uprawowe, a do przesadzania roślin wybierzesz wysokiej jakości podłoże.

Pleśń w doniczce najczęściej jest wynikiem:

• błędów pielęgnacyjnych,
• nieodpowiednich warunków uprawy,
• złej jakości gleby.

Z tego artykułu dowiesz się, dlaczego pojawia się w podłożu, jak ją rozpoznać i odróżnić od włośników, a także co pomoże Ci skutecznie ją zwalczyć – zarówno domowymi sposobami, jak i preparatami chemicznymi.

Poznasz również sposoby, dzięki którym spleśniała ziemia w doniczce przestanie być Twoim problem.

Skąd bierze się pleśń w doniczce?

Zastanawiasz się, dlaczego ziemia pleśnieje w doniczce? Głównymi powodami wystąpienia nalotów są nadmiar wilgoci oraz brak odpowiedniej cyrkulacji powietrza. Zbyt częste podlewanie roślin oraz stosowanie słabo przepuszczalnego, zbitego podłoża, które długo utrzymuje wodę, tworzy idealne warunki do rozwoju grzybów, w tym pleśni. Brak drenażu, zbyt duża doniczka ustawiona w miejscu o niewystarczającej ilości światła – to kolejne błędy, przez które na powierzchni podłoża może wytworzyć się nieestetyczny kożuszek.

Przeczytaj także: Doświetlenie roślin – poznaj 10 sprawdzonych porad

Zbyt rzadkie przesadzanie roślin również sprzyja powstawaniu nalotów pleśni. Gleba, która przez długi czas nie była wymieniana, traci swoje właściwości, staje się zbita, słabo przepuszczalna i dłużej utrzymuje wodę. Dodatkowo martwe fragmenty roślin, zalegające resztki nawozów organicznych czy nawet opadłe liście będą świetną pożywką dla rozwijających się grzybów.

Jeśli zauważysz pleśń w doniczkach, przyjrzyj się swoim nawykom związanym z podlewaniem. Nadmierne podawanie wody roślinom i stale wilgotna gleba – to świetne warunki do namnażania się grzybów.

Pleśń rozwija się również wtedy, gdy używasz ziemi złej jakości, zanieczyszczonej zarodnikami już na etapie produkcji lub przechowywanej dłuższy czas w wilgotnych warunkach.

Pleśń na ziemi w doniczce – objawy?

Najczęściej spotykanym rodzajem jest biała pleśń w doniczce w postaci puszystego nalotu, który przypomina watę. Może on rozprzestrzeniać się wokół łodygi lub po całej powierzchni podłoża. Grzyby wytwarzające kożuszki pleśni zazwyczaj się białe, jednak niektóre gatunki produkują zarodniki w innych kolorach – czarnym, szarym, brunatnym, pomarańczowym, żółtym. Dlatego z czasem nalot może zmienić kolor lub wydawać się „posypany” ciemniejszym proszkiem.

Charakterystycznymi cechami, które pozwolą Ci zidentyfikować pleśń na ziemi w kwiatku, są:

• puszysty kożuszek przypominający watę,
• sypkie, proszkowate struktury (zarodniki) pojawiające się po pewnym czasie, często w innym kolorze,
• stęchły, nieprzyjemny zapach.

Większość grzybów, które wytwarzają pleśniową powłoczkę na podłożu roślin, to gatunki saprotroficzne. To znaczy, że odżywiają się resztkami materii organicznej z gleby. Tym samym nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla Twojej zieleni. Niestety, obecność pleśni w podłożu sprzyja rozwojowi innych, niekorzystnych mikroorganizmów, np. bakterii, które prowadzą do gnicia korzeni lub podstawy pędu.

Co więcej, wdychanie zarodników pleśni jest niezdrowe dla ludzi. Może powodować reakcje alergiczne lub choroby układu oddechowego.

Fałszywa „żółta pleśń” w doniczce – z czym możesz ją pomylić?

„Żółta pleśń w doniczce” niekoniecznie musi być… pleśnią! Często w podłożu lub na jego powierzchni pojawiają się inne struktury w tym kolorze, które mogą być:

• osadami mineralnymi – początkowo białe, z czasem przybierają żółty lub pomarańczowy odcień. Są twarde i kruszą się pod wpływem dotyku. Jest to wynik gromadzenia się soli mineralnych z twardej wody i resztek nawozu.
• grzybem czubnikiem cytrynowym – ma soczysty, żółto-cytrynowy kolor i wytwarza długie, strzępiaste struktury, które sięgają w głąb podłoża. Z czasem w doniczce mogą pojawiać się również jego kapelusze (których nie spotkasz w przypadku pleśni). Ten gatunek grzyba w żaden sposób nie szkodzi Twoim roślinom.

Włośniki – dowiedz się, czy to na pewno pleśń na ziemi w kwiatku!

Wielu początkujących pasjonatów domowej zieleni myli pleśń z włośnikami, które są naturalną częścią systemu korzeniowego roślin. Włośniki to cienkie, najczęściej białe wypustki, które wyrastają ze skórki korzenia, tworząc puszystą mufkę tuż przy jego końcu. Zwiększają powierzchnię pobierania wody i składników odżywczych z gleby.

Sprawdź również: Najlepsza ziemia do kwiatów doniczkowych – przygotuj ją w domu

W przeciwieństwie do pleśni, włośniki są strukturami połączonymi z systemem korzeniowym i nie wydzielają zapachu. Ich obecność świadczy o tym, że roślina rozwija się prawidłowo, dlatego nie należy ich usuwać ani uszkadzać.

Jeśli masz wątpliwości, czy to pleśń, czy włośniki:

• przyjrzyj się uważnie – włośniki będą występować jedynie przy zakończeniach korzeni, gdzie tworzą puszystą otoczkę. Pleśń natomiast rozwinie się wszędzie tam, gdzie pozwolą jej na to warunki,
• spróbuj spłukać „zainfekowane” miejsce wodą – jeśli masz taką możliwość, wyciągnij roślinę lub część korzeni z doniczki i przepłucz podejrzane miejsce wodą. Pleśń będzie się zmywać, włośniki pozostaną, ponieważ są połączone z korzeniem.

Pleśń w doniczkach – domowe sposoby

Jeśli zauważyłeś pleśń w doniczkach, domowe sposoby mogą rozwiązać ten problem.

Najlepszym rozwiązaniem będzie przesadzenie rośliny do świeżego podłoża. Pamiętaj jednak, aby dokładnie umyć doniczkę i oczyścić korzenie z resztek gleby. Uwaga: taki zabieg wykonuj jedynie wiosną lub latem. Jesienią oraz zimą przesadzanie może być zbyt obciążające dla rośliny, której metabolizm jest w tym czasie znacznie spowolniony. W takim przypadku lepszym rozwiązaniem będzie wymiana jedynie górnej warstwy podłoża i zastosowanie naturalnych metod z użyciem cynamonu lub czosnku.

Cynamon na pleśń w doniczce – jak go stosować?

Cynamon od starożytności znany jest z działania przeciwgrzybiczego i odkażającego. Możesz go również wykorzystać w walce z pleśnią, która pojawiła się w Twojej domowej uprawie! Jak to zrobić?

1. Usuń górną warstwę spleśniałej gleby.
2. Przygotuj świeżą mieszankę podłoża i wymieszaj ją z cynamonem (w formie sypkiej przyprawy) – do garści podłoża dodaj ¼ łyżeczki cynamonu.
3. Roślinę podsyp świeżym podłożem wymieszanym z cynamonem.
4. Po 1-2 tygodniach możesz powtórzyć ten zabieg. To dodatkowo zmniejszy ryzyko ponownego pojawienia się pleśni.

To nie działa: nie syp cynamonu bezpośrednio do doniczki ze spleśniałą ziemią. Po jakimś czasie grzyb może się pojawić również na nim! Zawsze wymieszaj przyprawę z podłożem i dopiero dodaj pod roślinę.

Cynamon na pleśń w doniczce przede wszystkim hamuje rozwój grzybów już na etapie zarodników. Stosuj go profilaktycznie po wymianie wierzchniej warstwy podłoża.

Czosnek na pleśń w doniczce – naturalna bariera

Czosnek, tak jak cynamon, wykazuje działanie grzybobójcze i odkażające. Dlatego w walce z pleśnią w doniczkach możesz również wspomóc się naturalnym opryskiem z czosnku!

Jak go przygotować?

1. Zgnieć 2 ząbki czosnku i zalej je szklanką ciepłej, przegotowanej wody.
2. Ekstrakt zostaw pod przykryciem na kilka godzin, a następnie odcedź.
3. Wlej do spryskiwacza, uzupełnij wodą do 1 litra i spryskaj podłoże. Oprysk zużyj od razu, nie przechowuj.

Uwaga: czosnek na pleśń w doniczce, podobnie jak cynamon, działa profilaktycznie, dlatego roztwór warto stosować po wymianie górnej warstwy podłoża. Aby wzmocnić efekt, oprysk powtórz 2–3 razy w odstępach tygodniowych.

Preparat na pleśń w doniczce – kiedy warto sięgnąć po chemię?

Jeśli domowe sposoby nie przynoszą rezultatów, a pleśń nadal się pojawia, warto sięgnąć po specjalistyczne preparaty chemiczne. Na rynku dostępne są środki grzybobójcze (fungicydy), które z powodzeniem możesz stosować w domowej uprawie.

Dowiedz się więcej: Calathea choroby – poznaj 6 przyczyn obumierania rośliny

Wybierając preparat na pleśń w doniczce, zwróć uwagę na jego skład i przeznaczenie – nie każdy nadaje się do stosowania w zamkniętych pomieszczeniach. Jeśli możesz, wybierz te o naturalnym składzie lub zawierające biologiczne substancje aktywne. Zawsze stosuj się do zaleceń producenta i nie przekraczaj dawki – zbyt skoncentrowany preparat może uszkodzić roślinę lub negatywnie wpłynąć na glebę.

Który produkt na pleśń na ziemi w doniczkach wybrać? Polecamy na przykład:

• środki na bazie chitozanu, jak Vitachit – są naturalne i bezpieczne dla zwierząt,
• fungicydy z tritikonazolem, np. Saprol Hobby Długo Działający,
• Citrogrep, czyli naturalny środek na bazie olejku z pestek grejpfruta. Poprawia jakość gleby i przeciwdziała rozwojowi pleśni.

Pleśń na ziemi w doniczkach – jak jej zapobiegać?

Lepiej zapobiegać niż leczyć – to powiedzenie doskonale się sprawdza, gdy ziemia pleśnieje w doniczce. Aby uniknąć jej pojawienia się, pamiętaj o kilku prostych zasadach.

1. Zmień nawyki w podlewaniu roślin – przed podaniem wody, sprawdź stan podłoża i jego wilgotność, np. za pomocą higrometru. W ten sposób unikniesz przelewania.
2. Dodaj drenaż – warstwa sypkiego materiału na dnie doniczki (np. keramzytu) może wspomóc odprowadzanie wody z gleby i przeciwdziałać jej nadmiernemu zawilgoceniu.
3. Używaj lekkiej i dobrze napowietrzonej ziemi, a w trakcie sadzenia/przesadzania roślin nie dociskaj podłoża z dużą siłą! Zbita struktura będzie dłużej zatrzymywać wodę i łatwiej ulegać pleśnieniu.
4. Zadbaj o prawidłową cyrkulację powietrza – regularnie wietrz pomieszczenie. Jeśli w domu stosowane są rekuperacja lub klimatyzacja, możliwe, że konieczna będzie wymiana filtrów!
5. Nie zostawiaj wody w podstawce przez dłuższy czas – usuń jej nadmiar niedługo po podlaniu.
6. Przesadzaj rośliny co 1–2 lata na wiosnę – świeże, dobrze napowietrzone podłoże to mniejsza szansa, że w Twojej domowej dżungli pojawi się biała pleśń w doniczce.

W sklepie internetowym Zielony Parapet znajdziesz dobrej jakości podłoża, doniczki i akcesoria do przesadzania oraz wszystko to, co pozwoli Ci prawidłowo dbać o zieleń przez cały rok. Zajrzyj do nas i przekonaj się, czego potrzebują Twoje rośliny!