Biologiczna walka z przędziorkiem i wciornastkiem: swirski i dobroczynek kalifornijski

Szkodniki roślin domowych mogą skutecznie odebrać nam przyjemność z ich uprawy oraz wpłynąć zabójczo na kondycję i zdrowie roślin. Zwykle, w przypadku pojawienia się szkodników na roślinach, w pierwszej kolejności zwalczamy je domowymi sposobami albo środkami chemicznymi. Jednak coraz bardziej popularne są ekologiczne, nieszkodliwe dla ludzi i środowiska metody biologicznej ochrony roślin. Ta bezpieczna alternatywa dla środków chemicznych polega na walce ze szkodnikami za pomocą ich naturalnych wrogów – roztoczy, nicieni lub bakterii. Dużą grupą organizmów używanych w zwalczaniu szkodników roślin domowych są drapieżne roztocza zjadające szkodniki m.in. swirski Amblyseius swirskii i dobroczynek kalifornijski Neoseiulus californicus.

Biologiczna walka ze szkodnikami - naturalni wrogowie szkodliwych insektów

Należy pamiętać, że są to organizmy żywe i będą wdzięczne za opiekę oraz zapewnienie im odpowiednich warunków do rozmnażania i wzrostu. Stosując drapieżne roztocza należy zapoznać się z warunkami ich życia oraz informacją na temat szkodliwego działania danych pestycydów, ponieważ środki owadobójcze działają również na naszych biologicznych sojuszników. Nie należy stosować niektórych insektycydów co najmniej miesiąc przed wypuszczeniem roztoczy na rośliny, aby poznać listę środków odwiedź stronę producenta. 

Przędziorki w roślinach domowych

Przędziorki to niewielkie, niemal niedostrzegalne gołym okiem pajęczaki, które żerują na roślinach wysysając z nich sok. Uwielbiają ciepłą temperaturę i suche powietrze, dlatego najczęściej rozwijają się, gdy w pomieszczeniach jest zbyt mała wilgotność. Są tak maleńkie, że trudno je dostrzec bez użycia lupy, natomiast dobrze widoczne są ślady ich żerowania w postaci licznych, srebrnych punkcików. Rośliny zaatakowane przez przędziorki mają widoczne zmiany w wyglądzie liści - nakłucia, żółte i srebrne kropeczki oraz przebarwienia. Charakterystycznym objawem występowania przędziorków jest delikatna, gęsta pajęczynka na spodzie liścia, u nasady ogonków liściowych, w rozwidleniach łodyg i na wierzchołkach pędów, która stanowi barierę ochronną dla tego szkodnika i utrudnia jego zwalczanie.

Ekologiczne sposoby zwalczania przędziorków

Ekologiczne sposoby na walkę z przędziorkiem to zwiększenie wilgotności powietrza, dokładne mycie roślin, przemywanie liści roztworem mydła i denaturatu, opryski czosnkiem oraz walka biologiczna, czyli wykorzystanie naturalnych wrogów przędziorka. Do najbardziej znanego należy dobroczynek kalifornijski – gatunek drapieżnego roztocza, który żywi się przędziorkami. Więcej o zwalczaniu przędziorka przeczytasz w odrębnym wpisie Przędziorek - szkodnik kwiatów domowych

Dobroczynek kalifornijski - naturalny wróg przędziorków

Dobroczynek kalifornijski Neoseiulus californicus atakuje przędziorki we wszystkich stadiach rozwoju, ale najchętniej żywi się jajami i larwami. Dorosłe osobniki są żółtawe, brązowawe i mają mniej niż 1 mm długości. Samica składa dziennie ok. 3 owalne, białawe jaja, a cykl życiowy dobroczynka waha się od 4 do 10 dni w zależności od temperatury otoczenia. Dobroczynek kalifornijski jest tolerancyjny co do temperatury i wilgotności powietrza, jednak preferuje ciepłe warunki, w których szybciej się rozmnaża. Roztocze można stosować zapobiegawczo lub w momencie pojawienia się pierwszych szkodników. Najlepiej, jeśli dobroczynek zadomowi się na roślinie jeszcze przed rozwojem przędziorków.

Ilość saszetek i częstotliwość ich stosowania zależy od ilości roślin, od tego czy roztocza stosujemy zapobiegawczo oraz od nasilenia występowania szkodników. W przypadku profilaktyki wystarczy jedna saszetka na kilka małych roślin, które stykają się liśćmi. Duże rośliny i te stojące w odosobnieniu będą wymagały minimum jednej saszetki. W przypadku silnego ataku przędziorka stosuje się jedną saszetkę na średniej wielkości roślinę.

Wciornastki w kwiatach domowych

Wciornastki to niewielkie, ale zauważalne z bliska lub pod lupą maleńkie szkodniki roślin domowych, które żerują zarówno na liściach, jak i na kwiatach. Z wyglądu przypominają małe przecinki i można je najczęściej zobaczyć na obu stronach liści. Na roślinach domowych żerują różne gatunki wciornastków, dlatego ”przecinki” mogą mieć kolor żółty, szary, zielonkawy lub czarny. Ich obecność rozpoznajemy najczęściej dopiero po objawach żerowania, widocznych w postaci uszkodzeń blaszki liściowej.

Wciornastki uszkadzają liście poprzez ich nakłuwanie i wysysanie soku, co w rezultacie skutkuje obumieraniem otaczającej nakłucie tkanki. Oprócz żerowania i osłabiania roślin, przenoszą także wirusy i patogeny. Najbardziej widocznym objawem występowania wciornastków są drobne, srebrnoszare plamki na powierzchni liści, zbrunatnienia u podstawy liści, czarne kropki (odchody wciornastka), strupiaste wypukłości oraz przebarwienia, kurczenie się i deformacje liści. Takie objawy, to wystarczają powód, aby rozpocząć walkę z wciornastkami, zanim osłabią roślinę i zaatakują całą kolekcję. Aby upewnić się, że mamy do czynienia z wciornastkami, można podłożyć pod liście biała kartkę papieru i potrząsnąć nimi. Jeśli na kartce pojawią się kreseczki, to znak, że trzeba ruszyć na ratunek roślinom. Naszym idealnym sojusznikiem będzie naturalny wróg wciornastków - Amblyseius swirskii.

Naturalny wróg wciornastków i mączlików - Amblyseius swirskii

Swirski-Mite - ekologiczny sposób na wciornastka

Amblyseius swirskii - naturalny wróg wciornastków jest dostępny jako biologiczny środek ochrony roślin w postaci produktu Swirski-Mite. Przeznaczony jest on nie tylko do walki ze szkodnikami w dużych produkcjach szklarniowych i gospodarstwach ogrodniczych, ale też dostępny w mniejszych opakowaniach do zastosowania na roślinach domowych. Preparat Swirski-Mite można kupić w postaci wiszących saszetek, które zawierają 250 drapieżnych roztoczy oraz rozkruszki drobne (którymi żywi się swirskii zanim wyjdzie z saszetki) zmieszane z otrębami. Swirski można używać zapobiegawczo lub po zauważeniu pierwszych oznak występowania wciornastków.

Ilość saszetek i częstotliwość ich stosowania zależy od ilości roślin oraz od nasilenia występowania szkodników. Profilaktycznie stosuje się jedną saszetkę na kilka stykających się liśćmi roślin w odstępach 4 - 6 tygodni. Przy małym nasileniu wystarczy jedna saszetka na kilka roślin przez 3 - 4 tygodnie. W przypadku silnego ataku wciornastków stosuje się jedną saszetkę na średniej wielkości roślinę raz na miesiąc. Duże rośliny i te stojące w odosobnieniu będą wymagały minimum jednej saszetki.

Przed użyciem powyższych produktów należy zapoznać się z zaleceniami producenta i zachować środki ostrożności. Aby działanie roztoczy było skuteczne, produkt musi być świeży i odpowiednio przechowywany.