W okresie jesiennym oraz zimowym podobnie, jak ludziom roślinom również brakuje odpowiedniej dawki światła słonecznego. Jego niedobór skutkuje m.in. powolniejszym wzrostem roślin, wiotczeniem łodyg, mniejszą odpornością na choroby, słabszym kwitnieniem, a w skrajnych przypadkach nawet śmiercią. W domowych kolekcjach najczęściej uprawiane są gatunki z tropików, subtropików, pustyń oraz te śródziemnomorskie, które kochają słońce. Coraz więcej osób decyduje się na doświetlanie roślin doniczkowych sztucznym oświetleniem. Z pomocą nadchodzą najnowsze technologie, w tym komfortowe lampy LED. Sprawdź, jak zadbać o domową dżunglę i cieszyć się zdrowymi, bujnymi roślinami przez cały rok!

Jakie światło dla roślin – na co zwrócić uwagę?

Sztuczne światło nie tylko wydłuża dzień roślinom, ale także wzmacnia efekt naturalnego promieni słonecznych. Wybierając odpowiednie oświetlenie pamiętaj, aby zwracać uwagę na szereg czynników, którymi powinno się ono charakteryzować.

W celu doświetlenia roślin unikaj wyboru światła, którym na co dzień oświetlasz swój dom. Żarówki, które emitują białe światło o niskiej temperaturze barwowej (poniżej 6400 K) nie dostarczą domowej dżungli odpowiedniego spektrum, które jest potrzebne do przeprowadzania procesu fotosyntezy.

Jaka barwa światła dla roślin jest najlepsza?

Żarówki doświetlające rośliny muszą emitować światło barwy czerwonej i niebieskiej oraz niewielki procent podczerwieni i ultrafioletu. Jest to spektrum, które pozwoli roślinności na przeprowadzenie procesu fotosyntezy, w czasie którego chlorofil zawarty w zielonych częściach (konkretnie dwa chlorofile: A i B) absorbuje światło o długości fali poniżej 480 nm (niebieskie) i między 550 i 700 nm (czerwone).

Chlorofil nie absorbuje światła o długości fali między 480 a 550 nm (zielone), lecz je odbija. Pochłaniane promienie mają inne działanie na wzrost i rozwój roślin. Światło niebieskie pobudza rozwój liści, wpływa na wybarwienie i hamuje wydłużanie pędów. Czerwone częściej stosowane jest w uprawie warzyw i owoców, ponieważ wpływa pozytywnie na ich zawiązywanie oraz pobudza je do kwitnienia.

Żarówki o barwie białej minimum 6400 K również zapewnią roślinom domowym odpowiednie parametry. Doświetlając domową dżunglę sztucznym światłem, możesz regulować intensywność odcienia niebieskiego i czerwonego oraz dobierać proporcje w zależności od potrzeb roślinności i ich faz wzrostu!

Może zainteresuje Cię również: Przesadzanie roślin doniczkowych zimą to błąd czy konieczność?

Czy światło białe jest odpowiednie do doświetlania roślin?

Wiele kontrowersji budzi temat – jakie światło dla roślin będzie najlepsze i korzystnie wpłynie na ich kondycję szczególnie w okresie zimowym. Bezsprzecznie połączenie barwy czerwonej i niebieskiej oraz niewielki procent podczerwieni i ultrafioletu to najlepszy wybór. Co zatem ze światłem białym, które w swoim spektrum łączy wszystkie te kolory? Jaka żarówka do roślin się sprawdzi?

Aby przekonać się jak doświetlanie żarówką LED o barwie białej działa na rośliny, przeprowadzony został test. Eksperyment rozpoczął się 14 listopada i trwał 10 tygodni. Jego celem było sprawdzenie działania żarówki LED o barwie białej Full Spectrum na wzrost i wybarwienie trzykrotki w porównaniu do bliźniaczej rośliny, korzystającej jedynie ze światła słonecznego. Obie Tradescantie, które pochodziły z jednej dostawy oraz zostały przesadzone do identycznego w składzie podłoża, a ich sposób pielęgnacji (oprócz oświetlenia) niczym się nie różnił.

Roślina po lewej była regularnie doświetlana żarówką LED o barwie białej 6500 K. Ta po prawej stała na południowym parapecie, czyli od strony, która w polskich warunkach zapewnia największą ilość światła dziennego w okresie zimowym. W efekcie testu trzykrotka, która była dodatkowo doświetlana miała dłuższe pędy, a jej liście stały się intensywniej wybarwione w porównaniu ze swoją siostrą bliźniaczką (zdjęcie poniżej). Wnioski nasuwają się same. Z pewnością żarówka LED 6500 K daje zadowalające efekty w doświetlaniu roślin domowych. Opinie praktyków potwierdzają tę tezę.

Zobacz także: Kwiaty doniczkowe do ciemnych miejsc – jakie rośliny wybrać do cienia

Jaka lampa do roślin będzie najlepsza?

Spośród lamp doświetlających rośliny doniczkowe stosowane są obecnie zarówno starsze, jak i nowoczesne rozwiązania. Wiemy już, że nie są polecane klasyczne żarówki. Wydzielają one zbyt dużo ciepła, a przede wszystkim ich widmo optyczne to barwy, które nie mają wartości dla roślin.

Jaka lampa do doświetlania roślin się sprawdzi – poniżej kilka podpowiedzi.

Lampy sodowe HPS i metahalogenkowe MH

Do doświetlania asymilacyjnego roślin często są stosowane lampy sodowe HPS i metalohalogenkowe MH. Są to sposoby starszego typu, używane w uprawie od niemal 100 lat. Jest to świetne rozwiązanie dla hodowli roślin, które potrzebują bardzo mocnego światła, stąd najlepiej sprawdzi się w ogrodach zimowych i szklarni. Ze względu na ilość produkowanego oświetlenia oraz dużą emisję ciepła będą trudne do zniesienia w mieszkaniu. Lampy sodowe są dość dużą inwestycją i sporo kosztują, ale ich plusem jest to, że nie zużywają one dużo prądu.

Lampy fluorescencyjne

W doświetlaniu roślin domowych można też użyć lamp fluorescencyjnych, potocznie nazywanych jeszcze do niedawna „żarówką energooszczędną”. Zwykle występują one w dwóch wersjach – dedykowane na wzrost lub kwitnienie, ale dostępne są też uniwersalne rodzaje na obie fazy. Żarówki fluorescencyjne można mocować w oprawach E14 i E27, zużywają mało energii. Należy jednak pamiętać, że są one mniej skuteczne i słabsze od lamp HPS i MH, dlatego muszą być ustawiane w małej odległości od roślin i sprawdzają się jedynie jako uzupełnienie światła naturalnego.

Sprawdź: nasze najnowsze dostawy roślin domowych!

Lampy LED – najlepszy wybór do doświetlania roślin?

Jaka lampa do doświetlania roślin doniczkowych sprawdzi się w domu – polecanym i praktycznym oświetleniem są lampy LED. Funkcjonalność, dostępność wariantów i mocowań oraz wygoda w ich stosowaniu – nadaje im największą przewagę w odróżnieniu od innych opcji. Jednak nie każda żarówka LED nadaje się do oświetlania roślin. Podobnie jak przy klasycznych żarówkach, nie sprawdzą się te o barwie białej (poniżej 6400 K). 

Zatem, jaka żarówka do doświetlania roślin będzie najlepsza? Do oświetlania swoich hodowli używaj typu GrowLED, które emitują światło o barwie czerwonej i niebieskiej. Pomimo wyższej ceny w stosunku do lamp sodowych, żarówki i lampy GrowLed mają mnóstwo zalet:

  • energooszczędność,
  • dłuższa żywotność,
  • są dostępne z różnymi gwintami, dzięki czemu możesz je używać w zwykłych oprawach zasilanych prądem o napięciu 230 V,
  • kupisz zarówno w formie paneli, jak i taśm.

Jeśli dodasz do tego możliwość zaprogramowania stopnia doświetlenia, sterowania dostosowanego do konkretnych gatunków roślin, timerów i elastycznych opraw – wychodzi opcja doskonała.

Zobacz: Innowacyjne podłoże do roślin domowych SERAMIS®. Granulki roślinne z gliny – nowość na polskim rynku!

Energooszczędność oświetlenia dla roślin

Aspekt energooszczędności to już niewątpliwie standard w wyborze jakiegokolwiek oświetlenia. Poza tym jesienno-zimowe doświetlanie roślin może wpłynąć na wysokość rachunku za prąd. Pod względem energooszczędności niezastąpione są lampy i żarówki LED. 

Kupując wyposażenie doświetlające dla roślin trzeba trochę pokalkulować. Warto policzyć, ile kwiatów będzie potrzebowało dodatkowego oświetlenia, czy znajdują się one w ciemnym kącie pokoju, czy w pobliżu światła naturalnego oraz w jakiej odległości od zasięgu promieni słonecznych będzie emitowane światło sztuczne. Ma to duże znaczenie przy wyborze mocy i ilości żarówek.

Policzmy zatem, ile realnie kosztuje doświetlanie roślin. Przyjmując, że realna cena jednej kilowatogodziny to 67 groszy. Żarówka LED GROW 30W (pobór energii: 6,2W) w ciągu 10 godzin działania zużywa około 0,06 KWh na dobę, czyli 1.8 KWh w miesiącu. Dzień doświetlania roślin kosztuje 4 grosze. Do miesięcznego rachunku za prąd musimy doliczyć 1 złoty i 24 grosze. Jeśli zdecydujemy się na 6 miesięcy doświetlania roślin, musimy zapłacić za prąd około 7 złotych więcej. Warto też zwrócić uwagę na niezawodność, trwałość, bezpieczeństwo oraz względy estetyczne i użytkowe, czyli małe wymiary i wagę lamp. Wszystkie niezbędne parametry akcesorium znajdziesz w karcie produktu.

Będąc początkującym miłośnikiem roślin zastanawiasz się, czy lampy do uprawy roślin są szkodliwe dla ludzi? Nie stanowią one zagrożenia, jeśli stosuje się je zgodnie z zaleceniami producenta. Unikaj bezpośredniego patrzenia w światło oraz dbaj o odpowiednią wentylację pomieszczenia i bezpieczeństwo instalacji elektrycznej.

Więcej o natężeniu światła i jego dostosowaniu do roślin domowych przeczytasz w artykule: Jak doświetlać rośliny domowe? Natężenie światła i dostosowanie go do potrzeb roślin

Doświetlanie roślin – ile godzin dziennie?

Czas doświetlania roślin domowych zależy od ich gatunku, potrzeb świetlnych, pory roku oraz miejsca, w którym są one uprawiane. Jak doświetlać rośliny w domu? Czas ten powinien odpowiadać warunkom naturalnym, zapewniając domowej dżungli odpowiednią długość dnia i nocy. W okresie jesienno-zimowym zaleca się regularne doświetlanie przez 8–14 godzin dziennie. Należy jednak unikać całodobowego oświetlania, ponieważ może to zaburzyć naturalne procesy fizjologiczne roślin – kluczowe jest zachowanie rytmu dnia i nocy.

Rośliny tropikalne, takie jak:

Zimą mogą potrzebować od 8 do 10 godzin światła dziennie, aby zrekompensować krótkie dni i niedobór promieni słonecznych. Dla odmian z białą wariegacją, np. Monstera ’Thai Constellation’ lub Monstera ’Variegata’ doświetlanie może być kluczowym elementem w uprawie, by zachowały ładne wybarwienie liści. Warto zadbać o odpowiednie naświetlenie przez 12-14 godzin dziennie zarówno w sezonie letnim, jak i zimowym. Jeśli stoją one w głębi pokoju, kilka metrów od okna, ich wzrost może znacznie się spowolnić, a ulistnienie stać się mniejsze, słabsze oraz odrzucać biel.

Rośliny światłolubne np. strelicja biała, fikusy, palmy, agawy, kaktusy i sukulenty do prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebują dużej ilości światła. Preferują stanowiska dobrze oświetlone, często blisko okien lub w miejscach z dostępem do bezpośrednich promieni słonecznych. W naturze rosną one w pełnym słońcu, dlatego w ciemniejszych wnętrzach z oknem północnym mogą tracić intensywną barwę liści i zahamować swój rozwój. W takich warunkach warto doświetlać je 12–14 godzin dziennie, szczególnie zimą. Z kolei rośliny ustawione na południowym parapecie mogą wymagać doświetlania jedynie 4–6 godzin w zależności od swoich preferencji.

Pomocne jest stosowanie timerów, które zapewnią roślinom regularny cykl świetlny. Dzięki ustawieniu odpowiedniego czasu naświetlania możesz odwzorować naturalne warunki panujące w danym sezonie. Nierównomierne oświetlenie roślin może prowadzić do ich osłabienia, wydłużania się pędów w poszukiwaniu słońca oraz utraty naturalnego pokroju.

Warto pamiętać, że nie tylko ilość godzin światła sztucznego ma znaczenie, ale również:

  • odległość lampy led od rośliny,
  • kiedy stosujesz doświetlanie roślin. Ile lumenów ma żarówka.

To wszystko wpływa na pełny sukces i przynosi najlepsze korzyści roślinie.

Przykładowo, jeśli chcesz doświetlić monsterę, która preferuje umiarkowane światło, zastosuj żarówkę 50 W lub 80 W, umieszczając ją około 30 cm od rośliny. W przypadku 100 W optymalna odległość to 45 cm, aby zapewnić odpowiednie natężenie światła bez ryzyka poparzeń.

Sprawdź również: Monstera i jej najczęstsze problemy w uprawie. Szkodniki i choroby monstery

Najważniejsze informacje w pigułce

Światło to jeden z najważniejszych czynników warunkujących wzrost roślin – jest ono niezbędne do prawidłowego przebiegu procesu fotosyntezy, w którym wytwarzana jest energia, potrzebna do dalszego rozwoju. W naturalnym środowisku dostęp do promieni słonecznych jest praktycznie nieograniczony, jednak w warunkach domowych, szczególnie jesienią i zimą, jego ilość drastycznie spada. Mniejsza intensywność światła sprawia, że rośliny mogą:

  • słabiej rosnąć,
  • tracić intensywną barwę liści,
  • całkowicie zatrzymać swój rozwój.

W skrajnych przypadkach niedobór światła prowadzi do wiotczenia pędów i zwiększonej podatności na choroby.

Aby temu zapobiec, warto wspierać rośliny doświetlaniem sztucznym światłem, które uzupełni niedobory i zapewni im optymalne warunki do wzrostu. Czym doświetlać rośliny – najlepszym wyborem są lampy LED Grow, które emitują światło w odpowiednim spektrum – czerwonym i niebieskim, wspomagającym fotosyntezę i prawidłowy rozwój roślin. Optymalne efekty przynosi regularne doświetlanie przez 8–14 godzin dziennie, gdyż tylko systematyczne doświetlanie roślin pozwala im zachować dobrą kondycję i zdrowy wygląd przez całą zimę.

Regularne doświetlanie nie tylko stymuluje wzrost, ale także pozwala utrzymać:

  • intensywne wybarwienie liści,
  • prawidłowy pokrój,
  • zdrowy wygląd roślin przez cały rok.

Dzięki timerom możesz zapewnić roślinom stały, powtarzalny rytm świetlny, co dodatkowo zwiększa skuteczność doświetlania.

Dodatkowo energooszczędne lampy LED minimalizują koszty zużycia prądu, co czyni doświetlanie roślin efektywnym i ekonomicznym rozwiązaniem. Dzięki odpowiedniemu wsparciu domowa dżungla pozostanie silna, bujna i pełna energii, nawet w okresie zimowym.

Jeśli chcesz zadbać o odpowiednie doświetlanie roślin, zapraszamy do odwiedzenia sklepu internetowego Zielonego Parapetu, gdzie znajdziesz zarówno lampy z prostym montażem na klipsy, jak i dedykowane żarówki!