Kaktus – odmiany, które musisz znać. Zobacz, jak o nie zadbać!

Marzy Ci się kaktus? Odmiany tej rośliny zachwycają odcieniami, wielkością, a niektóre nawet bujnymi kwiatami. Zanim znajdziesz idealny dla siebie, dowiedz się, jak dbać o kaktusy, aby pięknie się prezentowały oraz zdrowo rosły!

Czym wyróżniają się rośliny kaktusowate?

Czy kaktusy i sukulenty są tym samym? To pytanie pojawia się tak często, że czas wreszcie rozwiać wątpliwości. Otóż każdy kaktus to sukulent, ale… nie każdy sukulent jest kaktusem.

Sukulenty, to nieformalna grupa roślin, które magazynują wodę. Należą one jednak do wielu różnych rodzin, np. Cactaceae (kaktusy). To mistrzowie przetrwania, a ich największą siłą jest zdolność do magazynowania wody. Dzięki temu doskonale radzą sobie nawet podczas długich okresów suszy. Sekret tej wytrzymałości tkwi w tkance spichrzowej, która pozwala gromadzić wodę oraz zużywać ją stopniowo.

W zależności od tego, gdzie roślina magazynuje wodę, wyróżnia się trzy rodzaje sukulentów:

• łodygowe – płyny przechowują w zgrubiałych łodygach,
• liściowe – ich grube, mięsiste liście pełnią funkcję zbiornika,
• korzeniowe – wodę gromadzą w rozbudowanych korzeniach. Często pozornie nie wyglądają one jak sukulenty, ponieważ ich nadziemne części są małomięsiste.

A gdzie w tym wszystkim są kaktusy? To wyjątkowi przedstawiciele sukulentów. Ich grube, mięsiste łodygi pełnią rolę naturalnych „butelek na wodę”. To dlatego mogą przetrwać ekstremalne warunki pustynne. Zgrubiałe łodygi tworzą charakterystyczny kształt – czasem kulisty, innym razem wydłużony. Ich uformowanie wpływa na ograniczenie powierzchni parowania, w stosunku do objętości.

Nadziemna część rośliny, która działa jak zbiornik wody, nazywana jest korpusem. Jej powierzchnia jest podzielona na żebra lub brodawki, co pozwala zmieniać sukulentom objętość w zależności od zgromadzonej wody. Gdy jest jej pod dostatkiem, kaktus domowy „pęcznieje”, a w czasie suszy delikatnie się kurczy, ograniczając parowanie.

Kaktusy są też wyposażone w specjalne punkty zwane areolami. To właśnie z nich wyrastają kolce, pędy boczne oraz kwiaty. Ciernie to przekształcone liście, które chronią roślinę przed słońcem i zwierzętami, ale także pomagają kaktusowi zbierać wilgoć z powietrza. Ich kształt, długość oraz barwa różnią się w zależności od gatunku – mogą być cienkie i delikatne albo grube oraz ostre jak igły.

Sprawdź także: Sukulenty w domu – sprawdź, jak o nie zadbać

Kaktus – odmiany, które warto znać!

Jeśli planujesz nabyć kaktus, odmiany potrafią różnić się od siebie pod wieloma względami. Poznaj więc różne z nich i wybierz tę, która najlepiej pasuje do Twojego gustu czy wnętrza mieszkania.

Wysokie kaktusy do domu

Marzy Ci się efektowna, wysoka roślina domowa? Kaktusy mogą być strzałem w dziesiątkę. W domowych warunkach dobrze sprawdzą się takie odmiany jak Cereus peruwieński 'Monstruosus', który przy odpowiedniej pielęgnacji może osiągnąć nawet do 3 metrów wysokości. To prawdziwa ikona minimalizmu – smukła sylwetka i ciemnozielone pędy doskonale wpisują się w nowoczesne wnętrza.

Dobrym wyborem będzie także Trichocereus terscheckii – majestatyczny gatunek o grubych żebrowanych łodygach. Takie wysokie kaktusy świetnie prezentują się w salonie, gabinecie czy nawet dobrze doświetlonym korytarzu.

Kaktus zygzak – uprawa i wymagania

Kaktus zygzak (Epiphyllum anguliger) to prawdziwa perełka w świecie roślin doniczkowych. Jego pędy wyglądają jak powycinane nożyczkami – ciemnozielone, błyszczące oraz pełne głębokich wcięć, które tworzą charakterystyczny zygzakowaty wzór. Dorosłe rośliny kaktusowate tworzą bujne, zwisające kępy, które mogą osiągać nawet kilkadziesiąt centymetrów długości.

To jednak nie wszystko! Prawdziwe show zaczyna się nocą, gdy na pędach pojawiają się duże, kremowobiałe kwiaty o średnicy nawet 20 cm. Pachną intensywnie i kwitną zjawiskowo – im starsza roślina, tym więcej kwiatów.

Aby kaktus domowy zygzak czuł się jak w swoim naturalnym środowisku (korony drzew w tropikalnych lasach), zapewnij mu jasne miejsce z rozproszonym światłem i przepuszczalne, próchnicze podłoże. Podlewaj go ostrożnie – pozwól ziemi dobrze przeschnąć przed kolejnym podlaniem, ale unikaj przesuszenia na dłużej.

Co jeszcze lubi kaktus zygzak? Uprawa będzie przynosiła lepsze efekty, gdy umieścisz roślinę w ciasnej doniczce. Najlepiej przesadzaj go dopiero wtedy, gdy wyraźnie przestanie się w niej mieścić.

Kaktus bożonarodzeniowy – pielęgnacja i kwitnienie

Grudnik, czyli kaktus bożonarodzeniowy (Schlumbergera), w okresie świątecznym potrafi zamienić dom w kwitnącą oazę. Jego zwisające pędy składają się z segmentów o spłaszczonej, mięsistej strukturze i intensywnie zielonej barwie. To jednak jego kwiaty są największą ozdobą – pojawiają się na końcach pędów i zachwycają odcieniami różu, czerwieni, bieli lub fioletu.

Ciekawostką jest, że grudnik nie jest typowym pustynnym kaktusem. Pochodzi on z tropikalnych lasów deszczowych, gdzie rośnie na drzewach jako epifit.

Jak dbać o kaktus bożonarodzeniowy? Pielęgnacja powinna zakładać jasne stanowisko, ale bez ostrego, bezpośredniego słońca. Grudnik najlepiej czuje się na parapecie z dostępem do rozproszonego światła. Podlewaj go umiarkowane, aby podłoże było lekko wilgotne, ale nie mokre.

A sposób na piękne kwitnienie? Przed świętami zapewnij roślinie odpoczynek. Na około 6-8 tygodni ogranicz podlewanie i przenieś grudnika w chłodniejsze miejsce (około 15°C). To pozwoli roślinie zawiązać pąki kwiatowe, które po przeniesieniu z powrotem w cieplejsze miejsce eksplodują masą kwiatów.

Sprawdź też: Czym jest zimowanie kaktusów i sukulentów? Podpowiadamy?

Pielęgnacja kaktusów w domu – jakie warunki są najlepsze?

Aby hodowla kaktusów przynosiła oczekiwane efekty, musisz wiedzieć, jakie warunki najbardziej sprzyjają temu gatunkowi. Dlatego dowiedz się, o co warto zadbać, a roślina odwdzięczy się sprężystością, a niektóre odmiany nawet kwitnieniem!

Jaka ziemia do kaktusa?

Rośliny te najlepiej rosną w podłożu, które zapewnia im doskonały drenaż i cyrkulację powietrza wokół korzeni. Ziemia dla większości odmian kaktusów powinna być lekka, przepuszczalna i niezbyt zasobna w składniki odżywcze – w naturze te rośliny są przyzwyczajone do ubogich, kamienistych gleb.

Wyjątkiem bywają np. epifityczne kaktusy, jak Schlumbergera czy Epiphyllum, które potrzebują organicznego oraz lekko wilgotnego podłoża, np. z dodatkiem włókna kokosowego, torfu i kory. Dlaczego? Ponieważ nie rosną w kamienistych warunkach, lecz… na drzewach!

Doskonałym wyborem jest gotowe podłoże dedykowane kaktusom i sukulentom (DOKTOR GRUNT), które znajdziesz w sklepie Zielony Parapet. Zawiera mieszankę piasku oraz dodatków poprawiających strukturę, takich jak kompost, pumeks, keramzyt czy żwir. Taka kompozycja umożliwia skuteczne odprowadzanie wody oraz zapewnia korzeniom stały dostęp do powietrza.

Jeśli chcesz przygotować własną mieszankę ziemi, połącz:

• około 25% piasku,
• 20% żwiru,
• 15% keramzytu,
• kompost, pumeks, torf i perlit w równych proporcjach.

Warto również wysypać na dno doniczki warstwę keramzytu lub drobnych kamyków, które ułatwią drenaż. Unikaj natomiast gleby o wysokiej zawartości gliny, ponieważ zatrzymuje wilgoć i zwiększa ryzyko gnicia korzeni.

Sprawdź: Kiedy przesadzać kwiaty doniczkowe? Poznaj nasze porady!

Pielęgnacja kaktusów – podlewanie, które nie zaszkodzi roślinie

W sezonie wegetacyjnym, czyli wiosną i latem, kaktusy warto nawadniać średnio co 2-3 tygodnie. Ważne, aby podłoże między podlewaniami całkowicie przeschło. Dobrym sposobem na sprawdzenie wilgotności jest włożenie palca na kilka centymetrów w głąb ziemi lub skorzystanie z miernika wilgotności – higrometr to niezawodne rozwiązanie, zwłaszcza jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z uprawą roślin domowych.

Jesienią i zimą kaktusy wchodzą w stan spoczynku i nie potrzebują aż tak częstego nawadniania. W tym czasie wystarczy podlewać je raz na około 4-6 tygodni lub nawet rzadziej, jeśli stoją w chłodniejszym miejscu. Pamiętaj, że zimą kaktusy zużywają znacznie mniej wody, więc nadmierne „pojenie” może doprowadzić do gnicia korzeni.

Czego jeszcze wymaga pielęgnacja kaktusów? Podlewanie wykonuj według pewnej zasady. Strumień wody kieruj bezpośrednio na podłoże, unikając zwilżania samej rośliny. Kaktusy nie lubią, gdy ich pędy mają kontakt z wilgocią – może to prowadzić do plam, gnicia lub innych problemów. Idealnym rozwiązaniem jest konewka z długim, wąskim dzióbkiem. Po kilku minutach zawsze usuń nadmiar wody z podstawki.

I jeszcze jedno – kaktusy najlepiej podlewać wodą miękką, odstaną lub przefiltrowaną. Unikaj jednak zimnej, prosto z kranu – może to wywołać u rośliny szok termiczny.

Jakie błędy w pielęgnacji kaktusów popełniamy najczęściej?

Wiesz już, co pokocha kaktus. Uprawa w domu wymaga jednak nie tylko dobrych praktyk, ale i świadomości, które błędy mogą szkodzić tej roślince. Oto one!

Zbyt nadgorliwa pielęgnacja kaktusów w domu

Kaktusy są mistrzami przetrwania – potrzebują stabilnych warunków i nie lubią nagłych zmian. Zbyt częste podlewanie prowadzi do gnicia korzeni, natomiast przesadna troska o idealne stanowisko kończy się stresem dla rośliny.

Najlepsza strategia? Znajdź odpowiednie miejsce – najlepiej słoneczne, z dala od przeciągów – i pozwól kaktusowi spokojnie tam rosnąć. Wodę dawkuj z umiarem, dopiero gdy podłoże wyraźnie przeschnie.

Przeczytaj też: Rośliny do pokoju dziecka – jakie wybrać? Sprawdź!

Hodowla kaktusów w szkle

Uprawa roślin w szkle cieszy się dużą popularnością, ale dla kaktusów to ryzykowny pomysł. Szklane naczynia, szczególnie zamknięte, tworzą mikroklimat z wysoką wilgotnością – a to prosta droga do gnicia korzeni i rozwoju pleśni.

Te gatunki uwielbiają suche warunki, dobrze przepuszczalne podłoże i odpływ nadmiaru wody. Czyli dokładnie to, czego w szklanym słoju brakuje. Jeśli chcesz stworzyć mini ogródek z kaktusami, wybierz raczej płaską doniczkę z otworami odpływowymi i dodaj warstwę drenażu. Dzięki temu korzenie będą miały dostęp do powietrza, a woda nie będzie zalegać w podłożu.

Kaktus uprawa w domu – niedobór światła

Kaktusy pochodzą z miejsc, gdzie słońce operuje intensywnie i przez długie godziny. Zbyt ciemne stanowisko to jeden z najczęstszych błędów, który powoduje, że roślina zaczyna się wyciągać, staje się blada i traci swój atrakcyjny pokrój.

Długie, cienkie pędy to sygnał, że roślina desperacko „szuka” światła. Aby temu zapobiec, umieść go na parapecie o południowej lub zachodniej ekspozycji. Jeśli w mieszkaniu brakuje naturalnego światła, warto rozważyć zakup lamp do roślin – szczególnie zimą, gdy dni są krótkie.

Kaktusy w domu – najważniejsze zasady uprawy

Wytrzymały, egzotyczny, jedyny w swoim rodzaju – to właśnie kaktus! Kwiat ten słynie z wielu zalet, ale jeśli ma cieszyć oko i zdobić wnętrze, musisz właściwie o niego zadbać.

Kiedy go podlewać, czego się wystrzegać i jaka ziemia do kaktusa pasuje najlepiej? Już znasz odpowiedzi na te pytania. A jeśli marzą Ci się jedyne w swoim rodzaju odmiany tego sukulenta, sprawdź ofertę Zielony Parapet!

Oryginalny tekst napisany przez Natalię Ochman. Zaktualizowany i rozwinięty przez Agnieszkę Krawczyk.